29 Nisan 2025 Salı
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uzman ekipleri, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki J. Paul Getty Müzesi’nde bulunan, M.Ö. 530 yılına tarihlenen bronz sedirin Anadolu kökenli olduğunu tespit etti. Bu önemli gelişmenin ardından, tarihi eser dün Türkiye’ye iade edildi. Yaklaşık 2600 yıllık olan bu eser, bugün Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Bölge Müdürlüğü ekipleri tarafından teslim alındı. Eserin, 1980 yılında Manisa yakınlarında bir mezardan kaçak kazı yapılarak elde edildiği ve yurt dışına kaçırıldığı biliniyor. Eserin bulunduğu kargo, İstanbul Bölge Müdürlüğü uzmanları tarafından incelendi.
Bronz sedirin, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Getty Müzesi’nin yürüttüğü ortak çalışma sonucunda ülkeye getirildiği belirtildi. İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı Uzman Restoratörü Deniz Nurcan, bronz sedirin milattan önce 6. yüzyıla tarihlendiğini ve türünün nadir örneklerinden biri olduğunu ifade etti. “Kline” olarak adlandırılan bu eser genellikle taş veya ahşap malzemeden yapılsa da, bu örnek bronzdan üretilmiştir. Uzman, eserin demir iskelet üzerine bakır, bronz örgü ve döküm bronz ayaklarla inşa edildiğini belirtti. Ayrıca, bronzdan yapılmış örgü mindere destek olan keten parçalarının bulunması, eserin oturma alanı olarak kullanıldığını göstermektedir.
1980’li yıllarda yurt dışına kaçırıldığı bilinen bu eser, Türk arkeologları ve Getty Müzesi uzmanlarının ortak çalışmasının sonucu olarak kazı alanından elde edilen bronz ve ahşap örnekleri ile keten parçalarının birbirleriyle eşleştirilmesiyle kültürel kimliği belirlenmiştir. Bu eşleştirme, eserin kültürel varlığının bir kanıtı olarak ortaya çıkmıştır. Getty Müzesi uzmanları, Türk uzmanlara detaylı bir rapor da göndermiştir. Türkiye’de, eserin belgelenmesi ve analizinin yapılması süreci başlayacaktır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uzman ekipleri, eserin şu anki kondisyonunun kaydedilmesi ve müzeye teslim alındığı andaki durumuyla karşılaştırılmasının önemine vurgu yaptı. Uzman Restoratör Nurcan, “Konservasyon yöntemlerini belirleyeceğiz ve eseri sergilemeye hazır hale getireceğiz” diyerek bu sürecin titizlikle yürütüleceğini belirtti. Bu tür eserlerin iadesi, Türk kültür ve mirası açısından son derece önemli bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, tarihi bronz sedirin Türkiye’ye iade edilmesi, yalnızca kültürel mirasın korunması değil, aynı zamanda uluslararası işbirliğinin de bir örneğidir. Böylece, Anadolu’nun geçmişine ışık tutan bu nadir eser, uygun şartlarda korunarak gelecek nesillere aktarılacaktır. Türk Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu tür çalışmaları, ülkemizin zengin tarihini ve kültürel varlıklarını koruma amacını ortaya koymaktadır. Aynı zamanda, bu tür uluslararası iş birlikleri, kültürel mirasın önemini ve korunmasını teşvik eden önemli adımlar olarak değerlendirilmektedir.