29 Nisan 2025 Salı
Gazeteci Tolga Saçıkara, İstanbul’da yer alan ve tinercilerin ile uyuşturucu bağımlılarının mekânı haline dönüşen mezarlık hakkında dikkat çekici açıklamalarda bulundu. Mezarlık, Osmanlı Cihan Devleti’nin önemli figürlerinden olan Serasker Hüseyin Avni Paşa ve Bahriye Nazırı Kayserili Ahmet Paşa’nın intihar mağduru olduğu bir suikast olayının halen konuşulmasına yol açıyor. Bu suikast, tarihe kazınan bir kahramanlık hikayesinin başlangıcını oluşturuyor. Şu an atıl durumda bulunan kabir, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü tarafından ücretsiz alınmaya çalışılıyor. Elde edilen bilgilere göre, kabristan ve kahramanın anısına yaraşır bir onarım yapılması gerektiği üzerine görüş birliği var.
Osmanlı Devleti’nin Sultan Abdülaziz Han döneminde yaşananlar, dönemin ihtilalci paşaları tarafından gerçekleştirilen bir darbeyle belirginleşiyor. Sultan Abdülaziz, geleneksel yapısı ve dindar duruşuyla bu paşaların reform niyetlerinin önünde bir engel olarak görülüyordu. 30 Mayıs 1876’da başlayan darbe süreci, Sultan’ın 4 pehlivanla şehit edilmesiyle son bulmuştu. Osmanlı askeri, Sultan Abdülaziz’in kayınbiraderi Çerkes Hasan Efendi, bu suikastı gerçekleştiren intihalci paşaların intikamını almak için bir plan yaptı. Darbenin faillerinden iki kişiyi ortadan kaldırarak halk arasında kahraman ilan edildi, ancak kısa sürede tutuklandı ve Beyazıt Meydanı’nda idam edildi.
Çerkes Hasan Efendi’nin hayatı, cesareti ve kahramanlık hikâyesi, onu 26 yaşında şehit olmasına rağmen tarihin önemli bir parçası haline getirdi. Gazeteci Tolga Saçıkara, Çerkes Hasan Efendi’nin Osmanlı tarihindeki önemi üzerine şu şekilde yorum yaptı: “Çerkes Hasan Efendi, ilk Ömer Halis Demir diyebileceğimiz bir isim. Büyük bir kahraman.” Çerkes Hasan’ın, Sultan Abdülaziz Han’ın cenazesinde bu intikamı almakla ilgili hissettiği sıkıntılar ve ertelerken yaşadığı kararsızlık da kaydedilen olayların bir parçasıydı. Cibali’de bir eniştesinin evinde kalırken silahlarını kuşanarak Üsküdar’a gitti ve suikast için gereken harekete geçmeye karar verdi. Sonunda Beyazıt’ta gerçekleşen toplantıyı basarak Hüsrev Avni Paşa ve Kayserili Ahmet Paşa’yı öldürmeyi başardı.
Bu suikast, halk arasında büyük bir kahramanlık hikayesine dönüştü. Çerkes Hasan Efendi’nin idamı sonrasında, istihbaratçıların eline geçmiş olması ve o dönemde devletin ihtilalcilerin kontrolündeki durum, Kabristan’ın atıl hale gelmesine yol açtı. Günümüzde Edirnekapı’da yer alan kabrinin durumu oldukça kötüleşmiş durumda. Kabir, tinercilerin ve uyuşturucu bağımlılarının uğrak noktası haline gelirken, mezarlık taşlarının kırıldığı, çevresinin harabe bir görünüm aldığı gözlemleniyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü’nün bu alanı ücretsiz almak için girişimlerde bulunduğu, ancak devam eden dava süreci nedeniyle henüz çözüme kavuşmadığı belirtiliyor. Tolga Saçıkara, “Kabristanın ve kahramanın şanına yaraşır şekilde tamir edilmesi gerekiyor” diyerek bu durumu eleştirdi. Ayrıca, tinercilerin ve uyuşturucu kullananların çevrede yarattığı olumsuz ortamın da giderek büyüyeceği ve mezarlığın daha fazla harabe hale geleceği uyarısında bulundu. Gazeteci, İBB Mezarlıklar Müdürlüğü’nün bu konuya daha fazla duyarlılık göstermesi gerektiğinin altını çizerek, Çerkes Hasan Bey’e ve kahramanlık hikâyesine bir iade-i itibar yapılabilmesi için acil bir çözüm beklediklerini ifade etti.