Çorum’un İskilip ilçesi, Ramazan ayında geleneksel yemekleri ile dikkat çekiyor. Bu yemeklerin başında özellikle 8 saat boyunca pişirilen keşkek yer alıyor. İskilip’in her mahallesindeki keşkek fırınları, yüzyıllardır süregelen bir geleneğe ev sahipliği yaparak, yerel halkın iftar sofralarının vazgeçilmezi haline gelmiş durumda. İftar saatinin gelmesiyle birlikte fırınların önünde toplanan vatandaşlar, keşkek ile damaklarını şenlendiriyorlar.
UNESCO’nun Müşahhas Olmayan Kültürel Miras Listesi’nde de kendine yer bulan bu lezzetin pişirme süreci, oldukça ilginç bir serüvene dönüşüyor. Keşkek fırınları, yoğun ilgi görmekte ve bu durum fırın sahiplerini oldukça mutlu ediyor. Yılda sadece bir ay çalışan bu fırınlar, bu süreyi en karlı şekilde geçirebilmek için müşterilerine çeşitli imkânlar sunuyorlar.
Sabahın erken saatlerinde, İskilip’in sakinleri keşkek çömleklerini fırınlara getiriyorlar. Her bir çömlek, içindeki karışmaması adına işaretlenmiş olarak fırınlarda yerini alıyor. Gün içinde hazırlanan keşkeklerin piştiği saat 17.00’de, İskilip Kalesi’nde davul-zurna çalınarak, lezzetin hazır olduğu duyuruluyor. Bu davul sesi, vatandaşları keşkek fırınlarına yönlendiriyor. Herkes, sıraya girerek çömleklerini alacakları zamanı sabırsızlıkla bekliyor.
İskilip’teki keşkek geleneği, yörede yaşayan Suna Kanbur gibi vatandaşların ifadeleriyle daha iyi anlaşılabiliyor. Suna Hanım, “İskilip’te Ramazan keşkeksiz olmaz,” diyerek, Ramazan ayının tamamen keşkek ile özdeşleştiğini belirtmektedir. İç malzemelerini evde hazırlandığını söyleyen Kanbur, soğan, et ve yarmalık keşkek gibi farklı malzemeleri kullanarak, damak zevkine uygun bir lezzet elde edildiğini belirtiyor.
Keşkeklerin pişirilme süresi ise sabah 9’dan akşam 5’e kadar sürüyor. Diğer keşkek hazırlayan vatandaşların farklı tarifler kullanması, her çömleğe has özel bir lezzet katıyor. Saat 17.00’de, kaleden yükselen naralar ve davul sesleri ile birlikte keşkeklerin piştiği müjdeleniyor ve bu sesler, herkesin geleneksel yemeğini almak için sırasını almasını sağlıyor. Her çömlekte yazan isimler ya da numaralar sayesinde, vatandaşlar kendi keşkeğini kolaylıkla bulup alabiliyorlar.
Özetle, İskilip’in keşkek geleneği, sadece bir yemek olmanın ötesinde, sosyal bir etkinlik haline gelmiş durumda. Ramazan ayının ruhunu yansıtan bu geleneğin, her yıl devam etmesi ve genç nesillere aktarılması, yerel halk ve kültürel miras açısından büyük bir önem taşıyor.