0

BEĞENDİM

0

Burdur’daki Boubon Antik Kenti’ne Ait Marcus Aurelius Heykelinin İadesi

Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Anadolu tarihinin kayıp hazinelerinden biri olan Burdur’daki Boubon Antik Kenti kökenli bronz heykel, milattan sonra 2’nci veya 3’üncü yüzyıllara tarihlendirilmektedir. 1960’lı yıllarda kaçak kazılarla yurt dışına kaçırılan bu eser, yıllar boyunca pek çok el değiştirmiştir. ABD’nin Ohio eyaletinde bulunan Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna dahil edilen heykel, Türkiye’nin son 65 yılı aşkın süredir peşinde olduğu eserler arasında yer almaktadır.

Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan eserler, arkeolog Prof. Dr. Jale İnan’ın öncülüğündeki araştırmalarla gündeme gelse de, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesi bugüne dek mümkün olmamıştır. Bakanlığın uzun yıllar süren çalışmaları ve geçmişte toplanan bilimsel verilerle, bu heykelin Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısına ait olduğu kanıtlanmış durumdadır. Bakanlığın arşiv belgeleri, akademik araştırmalar ve antik kentte yapılan kazı çalışmaları, heykelin orijinal yerinin saptanmasında önemli rol oynamıştır.

Antik kentte yapılan yoğun kaçak kazılar hakkında bilgi sahibi olan görgü tanıklarının ifadeleri, bilimsel verileri desteklemesi sonucunda Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI), Türkiye’nin iade talebini haklı bularak Cleveland Sanat Müzesi’ndeki heykele el konulmasına karar vermiştir.

Ancak Cleveland Sanat Müzesi, el koyma kararına karşı Ekim 2023’te mahkemeye başvurarak heykelin kökeninin kesin olmadığı yönünde itirazda bulunmuştur. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Cleveland Sanat Müzesi’nin bilimsel analiz çalışmaları yapılması talebine olumlu yanıt vermiştir. Bakanlık uzmanları, heykelin müzede silikon ayak kalıbını alarak Boubon Antik Kenti’ndeki bronz heykel kaideleri ile birebir uyumlu olduğunu tespit etmiştir. Cleveland Müzesi tarafından yetkilendirilen arkeometri uzmanı Prof. Dr. Ernst Pernicka ve bakanlığın uzman konservatörleri, Boubon Antik Kenti ile Burdur Müzesi’nde bulunan Boubon kökenli Valerianus heykeli ile Marcus Aurelius heykelinden kurşun izotop, taş ve toprak analizleri için numuneler almışlardır. Ayrıca, Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi laboratuvarlarında yapılan analizler, heykelin Boubon’da uzun yıllar gömülü kaldığını kesin olarak kanıtlamıştır.

Bilimsel bulgular sonucunda Cleveland Sanat Müzesi, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesini kabul etmiştir ve bu karar Manhattan Bölge Savcılığı tarafından Türkiye’ye bildirilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile New York Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi arasında 2021 yılında başlayan iş birliği sayesinde, Lucius Verus, Septimius Severus ve İmparator Caracalla’ya ait heykeller de dahil olmak üzere birçok Boubon kökenli eser ana vatanına döndürülmüştür.

Türkiye, Marcus Aurelius heykelinin iadesi ile kültürel mirasını koruma yolunda önemli bir adım atmanın yanı sıra, tarihi eser kaçakçılığına karşı yürütülen uluslararası mücadelede de büyük bir başarıya imza atmıştır. Marcus Aurelius heykelinin geri dönüşü, bu mücadelenin en önemli dönüm noktalarından biri olarak kayıtlara geçmiştir.

Ant