Anayasa Mahkemesi (AYM), sokak hayvanlarına yönelik olarak gerçekleştirilen yasal düzenlemelerin iptali talebini esastan ele alacak. Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen ve 2 Ağustos 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, özellikle sokak hayvanlarının bakımı ve kontrolüyla ilgili maddeleri içermekte. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), bu yasa kapsamında yer alan 17 maddeden 16’sının iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle AYM’de dava açmış durumda.
AYM Genel Kurulu, davayla ilgili ilk incelemelerini tamamlayarak, başvuruyu 2 Ekim 2023 tarihinde yapılacak olan Genel Kurul gündemine alma kararı aldı. Bu gelişme, sokak hayvanları ve onların korunmasına dair ciddi bir tartışmanın yeniden alevlenmesine neden oldu.
Yasa değişikliğinin iptali için mücadele eden hayvan hakları savunucuları, Anayasa Mahkemesi önünde düzenleyecekleri bir eylem ile taleplerini dile getirecek. Bu süreçte sivil toplum örgütlerinin yanı sıra Türkiye Barolar Birliği Hayvan Hakları Komisyonu da etkinliğe katılarak basın açıklaması yapmayı planlıyor. Yapılan düzenlemelere eleştiriler yönelten savunucular, sokak hayvanlarının yaşam hakkına saygı gösterilmesi gerektiğini savunuyorlar.
Yeni kanun değişikliği, sokak hayvanlarının kedi ve köpek ayrımı olmaksızın toplatılmasına olanak tanırken, güçten düşmüş köpeklerin sahiplendirilinceye kadar bakımevlerinde tutulmasını da zorunlu kılıyor. Ayrıca, yerel yönetimlerin sokakta yaşayan hayvanları ancak bakımevine aldıktan sonra rehabilite edebileceği belirtiliyor. Bunun yanı sıra, belli durumlarda hayvanların öldürülmesi ve ötanazi prosedürleriyle ilgili yeni usul ve esaslar da düzenlendi.
Ankara Barosu Başkanı Mustafa Köroğlu, AYM Başkanlığına sunmuş olduğu “Hukuku Görüş”te bu yasanın hem Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına hem de Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü standartlarına, BM Çevre Programı’nın gerekliliklerine ve uluslararası hayvan hakları sözleşmelerine aykırı olduğunu belirtti. 7527 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kamu yararına aykırı sonuçlar doğuracağı ve bu durumun telafisi mümkün olmayacak zararlar yaratacağı ifade edildi.
Baro tarafından yapılan açıklamada, yasa nedeniyle iptal talebinde bulundukları hakkında kendilerine iletilen ihbarlar ve mahkeme kayıtları göz önünde bulundurularak, kamu yararı taşımayan bu düzenlemenin sonucu olarak yüzlerce hayvanın hayatını kaybettiği belirtiliyor. Bu durum, kanunun kabulü ile birlikte sokak hayvanlarının korunması açısından ne denli olumsuz sonuçlar doğurabileceğine dair önemli bir uyarı niteliği taşıyor.
Sonuç olarak, Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karar, sadece sokak hayvanlarının yaşamını değil, aynı zamanda hayvan hakları konusundaki yasaların geleceğini de büyük ölçüde etkileyecek. Hayvan hakları savunucuları ve sivil topluluklar, bu sürecin dikkatle izlenmesi gerektiğini, yasanın iptali ile daha insani ve adil bir yaklaşımın sağlanabileceğini savunuyorlar. Bu bağlamda, AYM’nin alacağı karar merakla bekleniyor ve tartışmaların sürmesi kaçınılmaz görünüyor.