TÜRKİYE’nin domates üretiminde önemli bir merkez olan İzmir’in Torbalı ilçesi, kuru domates üretimi için yoğun bir mesai harcıyor. İzmir Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Şahin, Torbalı kuru domatesinin coğrafi işaretli olması sayesinde uluslararası piyasalarda daha fazla tanındığını ifade ediyor. Şahin, “Coğrafi işaret, ürünün pazarlanmasına ciddi katkı sağlıyor,” diye belirtiyor.
Kuru domates sezonu, Temmuz ayında başlıyor ve Ağustos ortasına kadar devam ediyor. Bu süreçte her sabah erken saatlerde toplanan domatesler, kamyonlarla sergi alanlarına taşınıyor ve kurutulmak üzere bırakılıyor. Kurutma işlemi tamamlandıktan sonra, domatesler soğuk hava depolarına transfer ediliyor ve talep doğrultusunda ambalajlanarak hem yurt içi hem de yurt dışı pazarlara sunuluyor. Şahin, İzmir’in Türkiye’deki en önemli kuru domates üretim merkezlerinden biri olduğunu vurgularken, bölgedeki iklimin hem üretimi hem de kurutmayı olumlu etkilediğini dile getiriyor. Şahin, “Bölgede hem sanayi tipi hem de kurutmalık domates üretimi yapılmakta,” diye ekliyor.
Mustafa Şahin, Türkiye’de sanayi tipi domates üretiminin en yoğun olduğu yerlerin sırasıyla Bursa, Manisa ve İzmir olduğunu belirtiyor. Geçen yıllarla kıyaslandığında, İzmir’deki üretimin aynı seviyelerde devam ettiğini ifade ederek, “İzmir’de toplamda 114 bin dekarlık alanda tarım faaliyetleri gerçekleştiriyoruz, bu yıl yaklaşık 920 bin ton sanayi tipi domates ürettik,” diyor. Ayrıca, Torbalı domatesinin coğrafi işaretinin varlığının, uluslararası kabul açısından önemli bir unsur olduğuna dikkat çekiyor.
2024 yılı içerisinde İzmir’de yaklaşık 6,5 milyon ton sanayi tipi domates üretileceğini söyleyen Mustafa Şahin, “Bu yıl önceki yıla göre üretimde büyük bir fark yok, 2025 rakamları da benzer olacak,” ifadesinde bulunuyor. Ülke genelinde, yurt dışındaki talepler nedeniyle toplam üretimde yaklaşık yüzde 15’lik bir artış yaşandığını aktaran Şahin, “Torbalı kuru domatesi, uluslararası alanda birçok ülkenin tercih ettiği coğrafi işarete sahip. Bu durum, ürünün pazarlanmasına büyük bir katkı sağlıyor,” diye ekliyor.
Domates üreticisi olan Kemal Saygıner, hasat sürecinin 15 günü geride bıraktıklarını ve sabah 05:30’da başlayan yoğun bir çalışmanın ardından, akşam güneşinin batışıyla sona erdiğini belirtiyor. Şu ana kadar 3 bin 500 ton yaş domates kesmiş olduklarını, önlerinde ise bir o kadar daha domatesin bulunduğunu ifade eden Saygıner, “Günlük 20 kamyonla hasat yapıyoruz. topladığımız domatesleri çullara indiriyoruz, ortadan ikiye bölüp tuzlayarak kurutma işlemini gerçekleştiriyoruz,” diyor. Domateslerin soğuk hava depolarında bekletildikten sonra talebe göre ambalajlanarak ihraç edildiğini, başta Amerika, Kanada ve Brezilya olmak üzere birçok ülkeye gönderdiklerini aktarıyor.
Saygıner, “Torbalı domatesinin coğrafi işaretli olması büyük bir avantaj. Bu durum, tescillenmiş bir kaliteyi temsil ediyor. Buranın iklim şartları, güneş açısı ve nemi, domateslerin hızla kurumasını sağlıyor, bu sayede daha iyi bir kalite ve tat elde ediyoruz,” diyerek sözlerini tamamlıyor. Bu durum da, bu ürünün tercih edilmesinde etkili olan faktörlerden biri olarak öne çıkıyor.