Dr. Öğretim Üyesi Funda Ekimci Deniz, yüksek irtifa kavramını tanımlayarak, 1500-3500 metre arasında yer alan rakımların “yüksek irtifa”, 3500-5500 metre arasında olanların “çok yüksek irtifa”, 5500 metre ve daha yukarıdaki rakımların ise “ekstrem yükseklik” olarak adlandırıldığını belirtmektedir. Yüksek irtifanın insan sağlığı üzerindeki çeşitli olumsuz etkileri olabileceğini vurgulayan Deniz, yükseldikçe oksijen yoğunluğunun azaldığını ifade ederek, insanların hipoksiye maruz kalabileceklerini açıklamıştır.
Akut dağ hastalığının genellikle 2500 metrenin üzerindeki rakımlarda ortaya çıktığına dikkati çeken Dr. Ekimci, bu durumun hızlı bir tırmanışla gelişebileceğini belirtmektedir. Baş ağrısı, görme bozuklukları, mide bulantısı, iştahsızlık ve uyku problemleri gibi belirtilerle kendini gösteren akut dağ hastalığı, bu semptomları göz ardı eden veya hafife alan kişilerde serebral ödem gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir. Bu noktada, bireylerin belirtileri önemsemesi ve gerektiğinde tıbbi yardım alması büyük önem taşımaktadır.
Dr. Ekimci, dağ tırmanışı gerçekleştirecek olanlara çeşitli önerilerde bulunmaktadır. Özellikle 2500 metreden yükseğe tırmanmayı planlayan dağcıların, tırmanış öncesinde 2000-2500 metre civarında en az 3-4 gün dinlenerek, vücutlarının bu yüksekliklere alışmasına olanak sağlamaları gerektiğini ifade etmektedir. Ayrıca, 3000 metrenin üzerindeki tırmanışlarda günlük irtifa kazanımının 600 metreyi geçmemesi gerektiği konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Aksi takdirde, acute dağ hastalığı belirtileri göz ardı edilerek daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Deniz, tırmanış sırasında belirli semptomlar yaşayan kişilere irtifalarını düşürmelerini ve hemen tıbbi müdahale almalarını önermektedir. Hiperbarik oksijen tedavisi veya oksijen tedavisi uygulanmasının yanında, beyin ödemini azaltmak amacıyla çeşitli ilaçların kullanılabileceğini de belirtmektedir. Yüksek irtifalarda bilinçsizce yapılan tırmanışların, kişilerin sağlığı üzerinde ciddi riskler oluşturabileceğini vurgulamaktadır.
Yüksek irtifalarda yaşayan insanlar genellikle akut durumlarla fazla karşılaşmadıklarını ifade eden Dr. Ekimci, zaman içerisinde yüksek irtifanın insan vücudu üzerinde bazı adaptasyon değişiklikleri meydana getirebildiğini belirtmektedir. Yüksek irtifanın, vücudun elektrolit seviyesini artırarak damar tıkanıklıkları gibi sağlık problemlerine yol açabileceği konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Hızlı irtifa kazanımı ile birlikte baş ağrısı, uyku problemleri ve mide bulantısı gibi belirtiler de sıkça görülmektedir.
Ayrıca, yüksek irtifaya bağlı olarak akut pulmoner ödem hastalığının da gelişebileceğini aktaran Deniz, bu durumun kişilerin aşırı efor sarf etmesi veya soğuk hava koşullarından kaynaklanabileceğini ifade etmektedir. Akciğerlerde sıvı toplanmasıyla karakterize olan bu rahatsızlık, nefes darlığı ve bilinç bulanıklığı gibi ciddi semptomlarla kendini gösterebilir. Bu durumda, kişilerin acil olarak irtifalarını düşürmeleri ve oksijen tedavisi almaları gerektiği konusunda ısrarcı olmaktadır.
Sonuç olarak, yüksek irtifada bir tırmanış yapacak olan kişilerin dikkatli ve eğitimli bir şekilde hareket etmeleri gerektiği açıktır. Yüksek irtifanın getirdiği sağlık risklerine karşı bilinçli olunması, tırmanış öncesinde ve sırasında yaşanan belirtilerin ciddiye alınması hem bireylerin sağlığını koruyacak hem de
1
Katarakt Tedavisinde Yeni Teknolojilerle Umut
2517 kez okundu
2
Kış Aylarında Sarı Serum İle Sağlığınızı Tehlikeye Atmayın
2477 kez okundu
3
Ekran Bağımlılığı: Çocukların Gelişimi Tehlikede!
2460 kez okundu
4
Suriye’den gelen toz bulutu sağlığı tehdit ediyor!
2451 kez okundu
5
İstanbul’da Şiddet ve İncellerin Korkutucu Sesi
2424 kez okundu
